مصارف یونجه نه تنها برای دام مفید است خواص بسیاری برای بدن انسان دارد . برای درو و چیدن یونجه در چراگاه یونجه نکاتی را باید رعایت کرد . درادامه مصارف یونجه و عملکرد یونجه را بررسی می کنیم.

مصارف یونجه

١- علوفه تازه: مصارف یونجه می توان به علوفه تازه اشاره کرد .در تمام فصل تابستان می توان علوفة، سپر یونجه را در اختیار دامها قرار داد.

۲- علوفه خشک:یونجه خشک به دلیل دارا بودن کلسی زیاد برای گاوهای شیرده و گوساله های در حال رشد اهمیت زیادی دارد.

3-سیلوی یونجه: يونجه به دلیل بالا بودن پروتئین بالا دارای تخمیر کندی بوده و سیلوی مرغوبی از آن به دست نمی آید.

4- پودر یونجه: در اکثر نقاط دنیا پودر یونجه را به عنوان غذای مکمل در تغذیه طیور در نظر می گیرند.

همچنین از برگهای جوان یونجه به عنوان سبزی خوردن در تغذیه انسان استفاده می شود یا از برگ خام آن در تهیه سالاد استفاده میشود.

یونجه از گیاهانی است که بر حسب موقعیت آب و هوایی و واریته تعداد چین های آن در طول سال نسبتاً زیاد است. مهم ترین عواملی که در موقع برداشت باید مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از:

۱) مقدار محصول

۲) کیفیت علوفه

۳) تأثیری که برداشت بر روی دوام گیاه می گذارد.

زمان برداشت یونجه عامل مهمی برای به دست آوردن علوفه بیشتر است و تعیین آن باید بر اساس زمان معینی از رشد این گیاه باشد. یونجه ای که در اوایل پاییز کشت شده نباید در همان سال برداشت شود و باید از آن مراقبت کرد تا در سال بعد محصول بیشتر و مرغوب تری تولید نماید و يونجه ای که در بهار کشت شده برای رشد بهتر ریشه و شاخ و برگ لازم است در سال اول کاشت با چین اول در زمان گل دادن کامل مزرعه برداشت گردد. هرچه در سال اول و به خصوص در چین اول به گل دادن کامل یونجه نزدیکتر شود، رشد ریشه آن زیادتر و ریشه قادر خواهد بود آب و مواد غذایی بیشتری جذب و مدت بیشتری دوام داشته باشد و هرچه در سال اول زود درو شود و نزدیک زمین درو شود، زود مورد حمله علفهای هرز قرار گرفته و مقاومت آن در مقابل عوامل نامساعد کم، از دوام آن کاسته شده، عملکردش کم، بوته ها ضعیف و مزرعه شروع به تنک شدن می نماید که باید بین مزایای برداشت زود و برداشت دیر تعادلی برقرار نمود.

میزان پروتئین و کاروتن در گیاه یونجه تا حدود مرحله گل دادن به حداکثر مقدار میرسد و از این مرحله به بعد میزان درصد این مواد به طور منظم رو به کاهش می رود. آزمایشات انجام شده نشان میدهد که بهترین زمان برای برداشت محصول علوفه یونجه از نظر مقدار محصول در هکتار، مواد غذایی ذخیره شده در گیاه، کیفیت علوفه و پایداری بوته ها پس از درو و تامین مواد غذایی برای سالهای بعد موقعی است که در مزرعه 1/0 تا 4/1 گلها شكفته شده باشند. چنانچه برداشت محصول به موقع صورت گیرد، معمولا در حدود۴۵ تا ۵۵ درصد وزن گیاه را برگها تشکیل میدهند و ساقه ها نیز سخت و خشن نشده اند. چنانچه محصول را در موقع غنچه دار شدن برداشت نمایند، بهترین علوفه از نظر کیفیت خواهد بود زیرا ساقه ها نرم و آبدار و ۵۵ تا ۶۵ درصد وزن کل گیاه را برگ­ها تشکیل می دهند ولی باید در نظر داشت که بوته ها آسیب رسیده و به تدریج محصول کمتر و از غمر مزرعه نیز کاسته خواهد شد.

موضوع دیگری که در موقع برداشت یونجه مهم می باشد، ارتفاع برش یونجه از سطح خاک است. درو عمیق باعث حمله علفهای هرز و کم شدن دوام يونجه زار می شود. از طرف دیگر باقی گذاردن ارتفاع زیاد و نامناسب ساقه به هنگام برداشت منجر به کاهش عملکرد می شود. در کشور ما که دما نسبتاً زیاد است، بهتر است ارتفاع برش ساقه از سطح زمین ۵ تا ۱۰ سانتیمتر در نظر گرفته شود. با هر وسیله ای که یونجه برداشت می شود، باید ساقه بریده شود و باعث له شدن و کنده شدن محل قطع نگردد. زمان چیدن یونجه در روز نیز حسب شرایط آب و هوای محل متغیر است. در آب و هوای خشک که شبنم کم و درجه حرارت شبانه نسبتاًبالاست، عملیات درو را در ساعات آخر بعدازظهر انجام میدهند. در نواحی که شبنم وجود دارد و شبها خنک می باشند، بهترین هنگام برای دروی مزرعه یونجه معمولاً صبح زود است. زیر و رو کردن یونجه برداشت شدهدر بسیاری از مناطق کشور ما به دلیل بالا بودن درجه حرارت محیط، خشک بودن هوا، وجود باد و گرمای خاک مزرعه کار لازم و ضروری به شمار نمی آید و علوفه چیده شده را چنانچه بلافاصله بعد از در و ردیف کنند و مدت یكی دو شبانه روز به همان صورت باقی بگذارند، قسمت اعظم رطوبت خود را از دست میدهد و قابل جمع آوری و عدل بندی خواهد شد.

عملکرد یونجه

عملکرد بالای علوفه، کیفیت (ارزش غذایی و برداشت طولانی مدت از اهداف اصلی تولید کنندگان یونجه است. این صفات به هم وابسته بوده و تا حدودی ارتباط عکس با هم دارند. عملکرد بالای علوفه مخصوصاً در یک برداشت، غالباً با کیفیت کم همراه است زیرا بین برداشت ها فاصله طولانی می افتد. تلاش برای به دست آوردن کیفیت بالا، مخصوصاً در طول استفاده از مزرعه یونجه سبب کوتاه شدن عمر یونجه می شود چون که برداشت زود به زود که برای کیفیت بالا ضروری است عمر یونجه را کوتاه می کند. برای موفقیت یونجه کاران بایستی عملکرد، کیفیت و عمر یونجه را برای هر مزرعه مقدم بر عوامل دیگر بدانند. اگر کیفیت بالای علوفه مدنظر است بایستی عملکرد و طول عمر تا اندازه فدای آن شود. اگر طول عمر یونجه بیشتر مدنظر است بایستی کمتر به عملکرد و کیفیت توجه نمود.

تنش های وارد شده از طرف آفات، عملکرد و کیفیت یونجه را کاهش می دهد. علوفه با بالاترین کیفیت از بوته­های جوان یونجه با برگهای سالم وصل شده به ساقه به دست می آید. حشراتی که از شاخ و برگ یونجه تغذیه می­کنند بیشتر از برگهای آبدار تغذیه می نمایند. بیماری های برگ می توانند سبب صدمه به برگ شوند. علف های هرز، کیفیت علوفه را کاهش داده و سایه ایجاد شده به وسیله علفهای هرز ممکن است سبب خسارت به برگهای واقع در سایه گیاه شود لذا برای حفظ عملکرد و کیفیت بالا بایستی آفات را کنترل نمود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی