از آن جا که صاحبان با تجربه کبوتر، به طور دایمی از کبوتران خود مراقبت می آنها سرگرم می شوند، این افراد به سهولت می توانند ناخوش بودن یا سرحال بودن از کبوترهای خود را تشخیص دهند.بنابراین بهترین منبع اطلاعات در خصوص وضعیت سلامتی کبوتران، صاحبان آن ها هستند که به راحتی می­توانند کبوترهای بیمار خود را از کبوترهای سالم جدا کنند و آن ها را برای تشخیص قطعی نوع بیماری و درمان در اختیار دامپزشک قرار دهند. از حمله بیماری در کبوتران می توان به بیماری های عفونی ، انگلی ، قارچی و …… نام برد.در این مقاله نحوه تشخیص بیماری در کبوتر ها می پردازیم

تشخیص بیماری در کبوتر

قبل از آنکه دامپزشک به معاینه کبوتر بپردازد، باید با مشاهده وضعیت عمومی کبوتر از لحاظ رفتار و حالت، شکل پرها و حرکات تنفسی سلامت عمومی آن را ارزیابی کند. معاینه بدن، مشاهده نحوه پرواز، چگونگی غذاخوردن و شکل مدفوع؛ از جمله اقدامات ضروری برای تشخیص بیماری در کبوترهاست.

دامپزشک یا فرد با تجربه می تواند با مشاهده وضع ظاهری کبوتر، سلامت یا بیماری آن را تشخیص دهد. بدیهی است که تشخیص نوع بیماری که مهم ترین وسیله برای تجویز دارو و روش درمان است، نیاز به بررسی دقیق تری دارد. به طور مثال، آبکی بودن غیر عادی مدفوع کبوتر یا دیگر پرندگان، نمایانگر یک اختلال گوارشی است که ممکن است اسهال تشخیص داده شود.

در این صورت، اگر کبوتر بیمار قیمتی باشد و ارزش درمان را داشته باشد، روش اصولی درمان این است که مدفوع کبوتر مورد آزمایش قرار گیرد تا نوع میکروب یا عامل ایجاد کننده اسهال مشخص شود و داروی مناسب برای آن تجویز شود.

پوست کبوتر سالم درخشندگی خاصی دارد. پوست خشن و غیرشفاف، دلالت بر بیماری کبوتر می­کند و ممکن است علت آن آلودگی پرنده به کرم های روده ای باشد. قشر خارجی ملتحمه چشم ها و غشای مخاطی پلک­ها صورتی پر رنگ است. پرخونی این نقاط ممکن است دلالت بر ایجاد اختلال در یک یا چند عضو داخلی بدن پرنده؛ مثل معده یا کبد کند.

تب داشتن پرنده ممکن است باعث پرخونی شدید غشاهای مخاطی شود. اختلالات کبدی به دلیل ایجاد مشکل در تولید و ترشح صفرا ممکن است سبب زرد شدن غشاهای مخاطی شود. اختلالات گوارشی؛ مثل اسهال طولانی مدت، علاوه بر کم شدن آب بدن و بی حالی کبوتر، موجب آسیب رسیدن به غشاهای مخاطی دستگاه گوارش می­شود.

معاینه وضعیت عمومی

معاینه وضعیت عمومی پرنده، شامل مشاهده دقیق قسمت های مختلف سر (منقار، سوراخ های بینی، دهان، حنجره و نای)؛ لمس کردن چینه دان و بررسی سینه، پاها و فوت کردن بین پرها و دیدن پوست نواحی مختلف بدن؛ لمس کردن عضلات سینه و مشاهده شکل و حالت پرها می­شود. چنانچه عضلات سینه ای شل باشد، نشانه آن است که پرنده به یک بیماری مزمن مبتلا است.

تحلیل رفتگی عضلات سینه ای نیز نشانه بیماری مزمن و ضعف پرنده است. شما می توانید با لمس شکم پرنده با دو انگشت، در صورت داشتن تجربه کافی به وجود یا عدم وجود غده های سرطانی (تومورها) در ناحیه شکمی پی ببرید.

معاینه مقعد پرنده و بررسی وجود یا عدم وجود مدفوع خشک شده در پرهای اطراف مقعد نیز ضروری است. پرنده هایی که اسهال دارند، معمولاً پرهای اطراف مقعد آنها آلوده به مدفوع خشک شده یا مرطوب است. حال آنکه پرهای اطراف مقعد پرندگان سالم، تمیز و عاری از مدفوع است.

ضربان نبض در کبوترها ۱۴۱ تا ۱۴۹ ضربان در دقیقه است. شما می توانید با قرار دادن انگشت خود روی سرخرگ­های زیر پوستی مستقر روی استخوان های درشت، نبض پرنده را اندازه بگیرید.

دمای بدن کبوترها ۴۱ تا ۴۳ درجه سانتی گراد و تعداد تنفس آنها باید بین ۱۶ تا ۳۶ بار در دقیقه باشد.

اگر با مشاهدات وضعیت خارجی بدن، امکان تشخیص بیماری وجود نداشته باشد، با کالبدگشایی پرنده می توان به نتیجه قطعی تری رسید. البته اگر مورد بیمار فقط «یک قطعه کبوتر» باشد، کالبدگشایی اهمیت چندانی ندارد، زیرا لازمه کالبدگشایی، ذبح پرنده است. اما اگر یک بیماری در یک گله پرنده شایع شود، بهتر است چند پرنده بیمار را قربانی کنید تا هرچه زود تر و دقیق تر علت اصلی بیماری را تشخیص دهید و اقدام به درمان تمام پرندگان بیمار کنید.

پس از تشخیص بیماری، ادامه درمان شامل تجویز دارو و مراقبت های ویژه می شود. اگر دارو را مستقیماً به کبوتر بخورانید، آن را استفراغ می کند. بنابراین دارو را باید به همراه آب یا غذای پرنده به خورد آن دهید و چون پرنده­های بیمار معمولاً اشتهایی برای غذاخوردن ندارند و ممکن است دارو دادن به آنها از طریق غذا مؤثر واقع نشود، بهتر است دارو در آب آشامیدنی آنها حل شود. در برخی موارد، دامپزشک ممکن است شکل تزریقی دارو را تجویز کند.

علاوه بر تجویز دارو برای پرنده های بیمار، مراقبت های پرستاری از آنها ضروری است. نگهداری پرند های تحت درمان در محیطی با گرما و نور مناسب و عاری از گرد و غبار و تغذیه آنها با غذاهای متنوع، اشتها آور و عاری از گرد و خاک و کفک و در اختیار قرار دادن آب تمیز از جمله ضروریات پرستاری پرنده های بیمار است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی