انگل ها، گروهی از حشرات، کرم ها و در مواقعی تک یاخته ها هستند که برای ادامه زندگی خود نیاز به یک میزبان دارند. گروهی از آنها دارای میزبان اختصاصی بوده یعنی فقط یک نوع حیوان را درگیر می کنند و بعضی دیگر نیز دارای گستره وسیعتری از میزبانان می باشند. انگل ها معمولاً بیشتر نیازهای غذایی خود و در مواردی همه آنها را از بدن میزبان خود تهیه کرده و گاهی برای تولید مثل نیز از بدن میزبان خود به عنوان پرورشگاه گرم و نرمی برای تخم­ها و نوزادان خود استفاده می کنند. این نوع بهره برداری یک طرفه معمولاً برای میزبان دردسر ساز بوده و در صورتی که تعداد انگل ها بیش از حد باشد باعث ضعف، لاغری و در مواقعی حتی منجر به مرگ میزبان خواهد شد. در این پست با داروهای ضد انگل در سگ آشنا می شویم.

پدارو های ضد انگل داخلی

دوره زندگی برخی از انگل ها به صورتی است که برای طی دوران جنینی و رسیدن به سن بلوغ، نیاز به میزبان واسط دارند. به این معنی که این انگل­ها قسمتی از زندگی خود را که می تواند در مرحله جنینی، لاروی یا بصورت کیست باشد، در بدن جانور دیگری طی کرده و پس از این مدت برای ادامه رشد، به بدن جانور دیگری وارد می شوند. ممکن است حضور انگل در بدن میزبان واسط، برای او مشکلی بوجود نیاورده و یا این مشکل در حدی نباشد که حیوان را آزرده کند و بیماری زایی اصلی در بدن میزبان نهایی ظاهر شود. سگها می توانند ناقل انگل های بسیاری بوده و برخی از این انگل ها با وجود اینکه برای خود سگ مشکل جدی بوجود نمی آورد، برای دیگر حیوانات و انسان بسیار خطرناک بوده و در مواردی باعث مرگ آنها شود. از این رو مصرف منظم و برنامه ریزی شده داروهای ضد انگلی برای حیوان از اهمیت خاص بوده و سهل انگاری در این رابطه می تواند برای خود حیوان و صاحب او و دیگر افرادی که در مجاورت سگ زندگی می کنند و همچنین حیوانات خانگی و اهلی دیگر خطرات زیادی در پی داشته باشد. بیماری کیست هیداتید که بطور معمول از سگ­ها به انسان و دیگر حیوانات اهلی و وحشی منتقل می شود از جمله این بیماری­های خطرناک بوده و شرح آن در مبحث بیماری­های مشترک گنجانده شده است. داروهای ضد انگل های داخلی از گستردگی زیادی برخوردار است و شرکت­های سازنده این قبیل دارو ها بر سر تولید انواع جدید و وسیع الطیف آنها با هم رقابت می کنند. از این رو طريقه و زمان مصرف هر یک از این دارو ها هم با هم متفاوت است. ولی آنچه در اکثر این دسته دارو ها مشترک است مصرف با احتیاط آنها برای توله ها، سگ­های آبستن و سگ های پیر است. اگر توله ها در محیطی پاکیزه و عاری از آلودگی متولد شده و نگهداری شود و مادر آنها بطور منظم داروی ضد انگل دریافت کرده باشد، اولین زمان مصرف این داروها در سن ۸ هفتگی و هم زمان با تزریق اولین سری واکسن ها خواهد بود. برخی از این داروها باید در قالب ۲ یا چند قرص متفاوت خورانده شده و بعد از مدت چند هفته تکرار شود و برخی دیگر ترکیبی و طولانی اثر بوده و مصرف یک قرص برای مدت 3 تا 6 ماه بستگی به محیط نگهداری حیوان، کافی خواهد بود. در صورتی که مادر توله­ها دچار آلودگی باشد، این آلودگی ممکن است در زمان آبستنی و از طریق جفت و یا در هنگام شیر دادن از طریق آلودگی نوک پستان به تخم این انگل­ها و یا مدفوع مادر به توله ها منتقل شود. در این صورت، توله ها باید در سن ۲ تا 4 هفتگی با نظر دکتر دامپزشک تحت درمان ضد انگلی قرار بگیرند. در سنین زیر ۲ هفتگی مصرف این داروها به دلیل اینکه می تواند به سلامت توله آسیب بزند، توصیه نمی شود. اگر در مدفوع توله خود کرم­های درازی دیدید که حرکت می کنند، حتما حیوان را برای معالجه به دامپزشک نشان دهید. ظاهر این کرمها شبیه به ماکارونی بوده و طول آنها ممکن است به ۲۰ سانتی متر هم برسد. گاهی این کرم ها به همراه استفراغ از دهان توله خارج شده و این صحنه برای صاحب آن بسیار ناراحت کننده خواهد بود. این کرم­ها معمولاً از نوع اسکاریس مخصوص گوشت خواران به نام (توکسوکارا کانیس) بوده و به رشد جسمی و سلامت توله آسیب خواهد زد، علاوه بر اینکه می تواند به انسان نیز از طریق خوردن تخم انگل منتقل شود. معمولاً پس از مصرف داروی ضد انگل مناسب، تا ۲4 ساعت این کرم­ها در مدفوع دیده می شود. در این شرایط با دستکش یکبار مصرف مدفوع را جمع آوری کرده و از محل دور کرده، سپس جایگاه توله را ضد عفونی نمایید. داروی ضد انگل در این شرایط باید پس از ۲ هفته تکرار شود. نگرانی اصلی بیشتر در مورد کرم­های نواری سگ بخصوص اکینوکوکوس گرانولوزوس است که عامل کیست هیداتید در انسان و حیوانات اهلی به شمار می رود. تخم این الکل از طریق مدفوع سگ دفع شده و پس از بلعیده شدن به وسیله میزبان واسط، از تخم خارج شده و مرحله نوزادی خود را درون کیستی که در اطراف خود می سازند، می گذراند. این کیست­ها می تواند در ریه، کبد، قسمت های مختلف دستگاه گوارش و حتی مغز تشکیل شده و مشکلات زیادی برای میزبان واسط بوجود آورد. بنابر این بعد از هر بار خوراندن داروی ضد انگل به حیوان، در برخورد با مدفوع او کاملاً احتیاط کنید و حتماً از دستکش یکبار مصرف برای نظافت محل استفاده نمایید. سپس جایگاه مدفوع را کاملاً شسته و ضد عفونی نمایید. برای جلوگیری از ابتلاء سگ­ها به این انگل ها، از دادن غذای خام به آنها خودداری کرده و اجازه ندهید در بیرون از منزل نزدیک زباله و آب های آلوده شوند. در ضمن از مصاحبت حيوان خود با سگ­های ولگرد جلوگیری نمایید. در صورتی که این نکات را رعایت می کنید استفاده از داروی ضد انگل هر 3 تا 4 مار بر حسب نوع دارو و تجویز دامپزشک کافی خواهد بود.

داروهای ضد انگل خارجی

انگل های خارجی سگ­ها معمولاً برای انسان خطری ندارند ولی در صورت مشاهده آنها روی بدن سگ خود، حتماً برای از بین بردن آنها اقدام کنید. این حشرات عموماً خون خوار بوده و برای جلوگیری از انعقاد خون در هنگام مکیدن آن، موادی را از انتهای خرطوم خود ترشح می کنند که برای حیوان بسیار آزار دهنده و حساسیت زاست. این حساسیت باعث ایجاد خارش شدید در سگ شده و او را کلافه می کند. این وضعیت در مدت کوتاهی موجب ضعف و بی اشتهایی حیوان شده و باعث ریزش موهایش خواهد شد. استفاده از اسپری­های مخصوص سگ ها، سموم پودری، مایع حشره کش و شامپوهای ضد کک و کنه برای از بین بردن این قبیل انگل­ها مفید و مؤثر است. قلاده های ضد کک و کنه نیز با بوی خاصی که از خود منتشر می کنند باعث دور شدن آنها می شوند. اگر سگ شما زیاد در بیرون از منزل بخصوص در باغچه و پارک بازی می کند، استفاده از این دارو ها بطور مرتب طبق تجویز دکتر دامپزشک مفید است. این مشکل در فصل گرما بسیار شایع بوده و رواج دارد. اگر مشاهده کردید که مدت کوتاهی پس از استفاده از این مواد دوباره این قبیل حشرات به سراغ سگ شما آمدند، بدانید که محیط نگهداری آنها آلوده است. این قبیل انگل­ها بیشتر در باغچه ها و فضاهای سبزی که در آنها از کود حیوانی استفاده شده است یافت می شوند. اگر به عنوان بستر برای سگ خود از تشکچه، موکت، پتو و دیگر چیزهای پرزدار استفاده می کنید نیز بدانید که این قبیل بسترها محل تجمع و تخم گذاری حشرات باشد. بنابراین از اسپری ها و سموم ضدانگل مورد استفاده برای بدن حیوان می توانید در لانه اش هم استفاده کنید. اگر بستر حیوان کثیف و کهنه شده آنرا عوض کنید یا شسته و به مواد حشره کش آغشته نمایید. اگر از قلاده ضد انگل استفاده می کنید نیز می توانید قسمتی از اضافه آنرا بریده و در لانه حیوان قرار دهید.

بعضی از انگل های خارجی زیر پوست بدن حیوان کانال زده و در آنجا تخم ریزی می کنند. این حشرات بسیار ریز بوده و با چشم دیده نمی شوند، ولی وجود آنها برای حیوان بسیار آزار دهنده بوده و او را کلافه می کنند. در این حالت سگ مرتب پنجه های خود را لیس زده و یا گهگاه پهلوهای خود را گاز می گیرد. این علائم نشانه حضور انگل زیر جلدی بوده و باید تحت درمان قرار بگیرد. پودر ها و مواد ضد انگل خارجی روی آنها اثر نداشته و برای درمان باید از داروهای تزریقی زیر جلدی استفاده شود. در مبحث بیماری­ها بطور کامل راجع به این مشکل بحث شده است.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی