وجود بیماری کنه کلارآ زنبور عسل  بیشتر در کشورهای جنوب غربی آسیا و چند کشور دیگر گزارش شده است ولی تا کنون گزارشی از وجود این کنه در ایران منتشر نشده است. میزبان اصلی و طبیعی این کنه زنبور عسل بزرگ Apis dorsata می­باشد ولی در بعضی از کشورها از جمله در پاکستان روی گونه­ های مختلف زنبور عسل دیده شده است. کنه ­های بالغ تقریباً بیضی شکل به طول حدود 96/0 و عرض 55/0 میلی­متر و به رنگ قرمز روشن می­باشد. در این پست به بررسی این بیماری به طور کامل می پردازیم.

کنه کلارآ

پوره­ های این کنه کمی کوچکتر و به رنگ سفید هستند که به تدریج تغییر و رنگ می­دهند. کنه ­های بالغ روی سطح شان به سرعت حرکت کرده و از سلولی به سلول دیگر می­روند ولی پوره ­ها تحرک زیادی ندارند.

نحوه زندگی و علائم آلودگی

از نظر نحوه زندگی، این کنه شباهت بسیار زیادی به کنه V.jacobsoni دارد. تنها فرق آن در نحوه زندگی کنه کامل است. کنه کامل V.jacobsoni در غیاب لاروهای زنبور عسل قادرند مدت 5 تا 8 ماه در روی زنبوران عسل کارگر زندگی کنند.

 در حالی که Woyke در مطالعاتی که در سال 1984 و 1985 انجام داد به این نتیجه رسید که T.clareae. در غیاب لاروهای زنبور عسل فقط دو روز قادر به ادامه حیات خواهد بود، زیرا کنه T.Clareae قادر نیست که از خون زنبور عسل کامل تغذیه کند. اغلب یک یا چند کنه ماده بارور داخل سلول باز لاروسن چهارم زنبور عسل شده، بلافاصله تخم­های خود را در روی بدن لارو قرار می­دهند. اگرچه اغلب لاروهای پارازیت شده قادرند که مراحل رشد را تا حشره کامل ادامه دهند. ولی گاهی لاروها و شفیره­ های آلوده تغییر شکل داده و شکل طبیعی ندارند. زنبورهای عسل کامل پارازیت شده اغلب طبیعی نبوده و تغییرات مرفولوژیکی در آن­ها دیده می­شود. این تغییرات شامل کم رشد شدن بال­ها و تغییر شکل آن­ها، از دست دادن بال­ها و شکم چروکیده می­باشد. زنبورهای آلوده بدون بال اغلب در جلوی کندو در حال خزیدن دیده می­شوند..

اگر یک کندوی قوی مورد حمله قرار گیرد لاروها و شفیره­ های آلوده توسط زنبوران کارگر در مدخل کلنی رها شده و قابل رؤیت می­باشند. آلودگی لاروها بیشتر شبیه کنه V.jacobsoni بوده و لاروهای نر (لاروهای لبه پائینی قاب­ها) آلودگی بیشتری دارند. کلنی زنبور عسل Apis emllifera ممکن است در یک زمان به هر دو کنه T.clareae و V.jacobsoni فائق آمده و از نظر تعداد جمعیت کنه اغلب 25 به یک به نفع کنه T.clareae تمام می­شود.

Woyke در سال 1985 اظهار داشت که کنه کلارآ تا 90% کلنی­ های افغانستان را از بین برده است. او اظهار می­دارد که کنه کلارآ قادر است یک کندو را در طول مدت یک سال کاملاً از بین ببرد. بنابراین به نظر می­رسد که از کنه واروآ خطرناک­تر باشد.

معالجه

تا سال 1985 تلاش­های زیادی برای کنترل کنه T.clareae صورت گرفته است که اغلب با موفقیت کامل همراه نبوده است. روش کنترلی که برای کنه کلارآ پیشنهاد شده است اغلب شبیه به کنترل V.jacobsoni بوده است. در بعی از کشورهای آسیایی، مثلاً تایلند از گوگرد، کلروبنزیلات و یا مخلوطی از گوگرد و نفتالین به نسبت یک به یک جهت کنترل این کنه استفاده شده و تا حدی مؤثر بوده است. کاربرد آمیتراز و یا آپیستان در کنترل این کنه مؤثر بوده است.

مطالعاتی که در سال 1985 توسط Woyke، در افعانستان صورت گرفت معالجه کلنی­ های آلوده به این کنه را مقدور ساخت. Woyke ضمن مطالعات خود متوجه شد که کنه ­های کامل T.clareae قادر نیستند که از خون زنبورهای عسل کامل تغذیه کرده و در صورتی که در کندو لارو وجود نداشته باشد، تمام کنه­های موجود در کندو از بی ­غذایی خواهند مرد. با توجه به مطالب بالا، Woyke در سال 1985 روش کنترل کنه کلارآ را به صورت­های زیر شرح داده است:

روش اول:
محبوس کردن ملکه برای مدت حداقل 21 روز. در این روش ملکه زنبور عسل را برای مدت حداقل 21 روز در قفس قرار می­دهیم. چون طول دوران زندگی زنبوران کارگر از زمان تخمگذاری تا حشره کامل 21 روز طول می­کشد. پس از گذشت 21 روز تمام زنبورها از سلول­ها خارج شده و تنها حشرات کامل هستند که در کندو وجود دارند. با توجه به اینکه کنه کلارآ قادر نیست که از خون حشرات کامل تغذیه نماید، و در آن زمان لاروی هم در کندو وجود ندارد تمام کنه­ های موجود در کندو از بی غذایی خواهند مرد.

روش دوم:
در این روش ابتدا ملکه را در قفس محبوس کرده و پس از گذشت 9 روز، یعنی زمانی که تمام تخم­ها به لارو تبدیل شده و سر تمام سلول­های نوزاد بسته شده است، تمام سلول­های نوزاد را با چاقو سربرداری کرده و با زدن قاب به محل محکمی آن­ها را به خارج می­تکانیم.

پس از، از بین بردن تمام لاروها و شفیره­ ها داخل کندو، ملکه را آزاد می­کنیم تا به فعالیت خود ادامه دهد. Woyke نشان داد که در کندوهایی که 54 تا 86 درصد آلودگی داشتند، 5 تا 9 روز پس از خارج کردن لاروها و شفیره­ ها و آزاد ساختن ملکه، میزان آلودگی به صفر رسید.

روش سوم:
در این روش برای کنترل کنه کلارآ، ضمن این که ملکه به فعالیت تخم­گذاری خود ادامه می­دهد، تمام شان­ه ایی را که دارای لارو و شفیره­ های سرباز و سربسته می­باشند از کندو خارج می­کنیم. ده روز پس از خارج کردن شان­ه های مذکور میزان آلودگی در کندو به صفر خواهد رسید.

Woyke در سال 1985 از آزمایشات خود به این نتیجه رسید که برخلاف گزارشات قبلی، کنه T.clareae قادر نیست که از خون زنبوران عسل کامل تغذیه نماید. بنابراین استفاده از دارو و یا سم در کندوهای بدون نوزاد پیشنهاد نگردیده و کندوهای آلوده به این کنه را به سادگی و بدون مواد شیمیایی با استفاده از یکی از روش­های بالا می­توان کنترل نمود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی