با توجه به اینکه تولید چربی (تبدیل غذا به چربی) نسبت به تولید گوشت (تبدیل غذا به گوشت) به مراتب گرانتر می باشد و نیز با توجه به اشکالاتی که گاهی اوقات دنبه های حجیم در عمل جفت گیری سالیانه میش­ها و تأمین نظافت و بهداشت گله بوجود می آورند و علیرغم این نظریه که وجود دنبه حاصل یک انتخاب یا گزینش طبیعی است که به این نوع گوسفندان مقاومت ویژه ای در برابر شرائط نامساعد طبیعت بخشیده است، از مدت­ها پیش مطالعاتی در زمینه قطع دنبه و تأثیر آن در بازده و کیفیت لاشه گوسفندان ایران در سطح مراکز تحقیقی پرورش گوسفند صورت گرفته است. دراین پست به بررسی اثر قطع دنبه در تولید گوشت گوسفند می پردازیم.

اثر قطع دنبه در تولید گوشت

مطالعات اولیه در سال ١٣٤٧ در مرکز تحقیقات دامپروری کشور (حیدرآباد) روی هشت رأس گوسفند کلکوهی بالغ انجام گرفت. قطع دنبه این گوسفندان با استفاده از چاقوی جراحی صورت پذیرفت و پس از التیام زخم، گوسفندان به مدت چهار ماه با جیره پرواری تغذیه و سپس ذبح گردیدند و معلوم شد مقدار چربی تولید شده در گوسفندان بی دنبه بطور متوسط یک کیلو گرم کمتر و گوشت تولید شده 5/0 کیلوگرم بیشتر از گوسفندان دنبه دار می باشد. این مطالعه روی تعداد بیشتری برۀ دو قلوی یک جنس از چهار نژاد بومی (قزل، کلکوهی، بختیاری، بلوچی) نیز انجام شده و نتایج مشابهی بدست آمده است یعنی روی­هم­رفته 7/0 کیلوگرم چربی کمتر و همان 5/0کیلو گرم گوشت بیشتر در بره های بی دنبه تولید شده است.

اگر چه در بررسی اخیر گروه بندی دامهای آزمایشی به شکل دقیقی انجام شده و از هر جفت بره دوقلوی یک جنس یکی به گروه بی دنبه و دیگری به گروه دنبه دار اختصاص یافته، اما در این بررسی و نیز در مطالعه اولیه، تعداد نمونه ها از نظر تجزیه و تحلیل آماری کافی نبوده و به نتایج حاصله نمی­توان اطمینان داشت.

در سال ۱۳۵۰ اینگونه مطالعات روی تعداد کافی از بره های نوزاد نر و مادۀ کلکوهی انجام گردیده است عمل قطع دنبه در بره های آزمایشی در طول هفته اول زندگی آنها صورت گرفته و این بره ها همراه با بره های شاهد (دنبه دار) در چهارماه اول زندگی بطور محدود و یا نامحدود از شیر مادر استفاده نموده اند. بره های آزمایشی و شاهد در اوایل پنج ماهگی تحت جیره پرواری قرار گرفته و سپس در وزن قراردادی کشتار (نرها بین ٤٦ تا ٤٩ کیلو و ماده ها بین 35 تا ۳۸ کیلو) ذبح گردیده اند. این مطالعات نیز نشان داده است که عمل قطع دنبه نه تنها در نسبت بازده غذائی تأثیر نکرده بلکه بازده لاشه نیز در گروه بی دنبه و دنبه دار اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشته است. از سوئی بررسی کیفیت لاشه در همین مطالعه نشان داده است که عمل قطع دنبه در کم کردن میزان لاشه بره های پرواری مؤثر بوده و تحت شرائط فوق چربی بره های بی دنبه بطور متوسط 260/1 کیلوگرم چربی کمتر از بره های دنبه دار تولید نموده اند. بعلاوه همین مطالعه نشان داده است که افزایش وزن روزانه، فقط در ماده بره های بی دنبه از سایرین بیشتر می­باشد .

برخلاف نتایج فوق، مطالعات دیگری که در همین زمینه در دانشگاه شیراز روی بره های نر و مادة قره گل صورت گرفته نشان داده است که عمل قطع دنبه هیچگونه تأثیری از نظر افزایش وزن روزانه و تولید گوشت ندارد.

از مجموع مطالعات فوق میتوان نتیجه گرفت که اگر چه ممکن است عمل قطع دنبه در شرایط معین روی یک جنس و یک نژاد گوسفند، از نظر تولید گوشت اثر مثبتی داشته باشد اما تعمیم آن در کلیه گوسفندان دنبه دار، به مطالعات همه جانبه و دقیق تری نیاز دارد و در اینگونه مطالعات باید بویژه به ارزش اقتصادی عمل قطع دنبه و نتایج حاصله از آن توجه خاص مبذول داشت.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی