بیماری مارک بلدرچین که یک بیماری ویروسی می باشد توسط ویروسی از خانواده هپرس ایجاد می شود که دارای سه نوع سروتیپ می باشد ؛ دو نوع آن که تومورزا و غیر تومورزا هستند به پرورش بلدرچین مربوط می شوند این ویروس در خارج از سلول میزبان بدون داشتن پوسته محافظتی به هیچ وجه نمی تواند زنده بماند و تنها درون سلول میزبان خود توان زنده بودن را دارد.
بیماری مارک
محل حمله و نقاط ایجاد جراحت:
مارک به عنوان یک بیماری عصبی ، اعصاب پرنده را مورد تهاجم خود قرار می دهد که در میان اعصاب ، عصب سیاتیک علائم قابل ملاحظه ای را از خود بروز می دهد در این مرض دلیل دیگری برای خطرناکی آن وجود دارد و آن شدت بالای مسری بودن آن و عفونت کردن بدن بلدرچین ها در اثر آن است بیماری مارک یک بیمار تومورزا می باشد که معمولاً در تخمدان های جنس ماده ، بیضه های جنس نر ، احشا ، عضلات و پوست ، چشم ها و اعصاب ایجاد می شود باید متوجه این موضوع بود که شدت بیماری در ماده ها بیشتر از نرهاست و هرچه سن پرنده بالاتر می رود حساسیت به بیماری بیشتر می شود و این در حالی بعد از بلوغ تازه علائم بیماری را از خود بروز می دهد البته بلدرچین ها تا حد زیادی نسبت به این بیماری در مقایسه با سایر طیور مقاوم ترند به طوری که از ۱۸ خانواده تا ۳ خانواده آن ها در یک آلودگی تجربی با سویه حاد آن بیمار شدند .
علائم کالبد
در این دست علائم می توان ضایعات کوچکی را در یک یا چند عصب محیطی مشاهده کرد که برای مشاهده ی این ضایعات همان گونه که قبلاً ذکر شد می توان به عصب سیاتیک ران یا عصب بازویی واگ و عصب فرانتریک پرنده مراجعه کرد و از دست رفتگی خطوط عرضی، ضخیم شدن اعصاب و تورم عصب و خاکستری تر شدن آن را مشاهده نمود پس از این قسمت باید به قسمت هایی نظیر روده ها ، کلیه ها، طحال، کبد، بورس ها ، قلب، غدد جنسی، پوست، پس از کنده شدن پرها و عضلات مراجعت داشت و تومورها را ملاحظه کرد که از نوع لنفوئیدی هستند در روی پوست فولیکول های پری متورم و تغییر رنگ داده به عنوان جراحات این بیماری بر روی پوست یاد می شوند. نفوذ النفوسیت ها در اعصاب ، ادم در گناد ها و سایر اندام های ذکر شده در بالا که بر روی طحال، کبد، پرنده نقاط کوچک و پراکنده زرد رنگی دیده می شود و برای ادم این دو اندام نیز باید گفت که گاهاً تا هشت برابر بزرگتر از حد نرمال می شوند و در مورد روده ها آنکه دیواره ی آنها ضخیم می شوند.
عامل بیماری و روش انتقال آن :
از جمله راه های انتقال این بیماری می توان به پرهای افتاده بر روی بستر ، گرد و غبار بستر واحد پرورش و هوای آلوده یک فارم بیمار که توسط باد به فارم سالم وارد می شود. راه دیگر انتقال بیماری توسط تماس مستقیم دو پرنده با یکدیگر صورت می پذیرد که باز خود آن نیز ممکن است از طریق ترشحات چشم و بینی منتقل شود و مطابق سایر بیماری ها از طریق تجهیزات آلوده نیز می تواند انتقال یابد . باید به این نکته توجه داشت که خیلی از پرندگان به ظاهر سالم می توانند حامل عامل بیماری باشند؛ همچنین مسئله ی ریز آنکه سوسک ها هم میتوانند این بیماری منتقل کنند .
شکل حاد بیماری نیز علائم خاص خود را دارد که شامل افسردگی شدید بلدرچینها، عدم تعادل آنها ، فلج یک طرف یا دو طرفه بدن ، مرگ ناگهانی پرندگانی که لاغر شده اند ( بر اثر کم اشتهایی ) و آب بدن خود را از دست داده اند . البته باید به این نکته اشاره کرد که علاوه بر علائم قبلی تلفات ممکن است حداقل به ۱۰٪ و حداکثر به ٪۷۰ نیز برسد.
علائم بالینی
در صورت ورود این ویروس به بدن پرنده ی میزبان باید حداقل سه هفته منتظر ماند تا علائم این بیماری ظاهر شود که با توجه به این که این بیماری دو نوع ضعیف و حاد دارد علائم به ترتیب شامل ابتلای اعصاب سطحی که منجر به فلج گردن، بال ها و پاها می شود که پرنده دیگر نمی تواند سرپا بیاستد و در زمانی که روی زمین است یک پای خود را عقب و پای دیگر خود را جلو نگه می دارد و بال هایش به صورت و ممکن است به فلج كامل منتهی شود که در این وضع تنفس بلدرچین ها غیر طبیعی شده و کمبود وزن و اسهال را در پی دارد البته تلفات بیماری نسبت به وضعیتی که درست کمبود وزن و اسهال را در پی دارد البته تلفات بیماری نسبت به وضعیتی که درست می کند در حالت ضعیف نسبتاً کم بوده و حداکثر به پانزده درصد می رسد این بیماری می تواند دامدار را تا چهار – ده هفته در گیر کند.
شکل حاد این بیماری نیز علائم خاص خود را به همراه دارد که شامل افسردگی شديد بلدرچین ها ، عدم تعادل آن ها، فلج یک طرفه یا دو طرفه بدن بلدرچین، مرگ ناگهانی پرندگانی که لاغر شده اند و آب بدن خود را به شدت از دست داده اند البته باید ذکر کرد که علاوه بر علائم قبلی تلفات ممکن است حداقل به ده درصد و حداکثر به هفتاد درصد برسد در ضمن در حاشیه باید اشره کرد که لاغری پرنده به دلیل کم اشتهایی آن است.
تشخیص بیماری :
بیماری مارک بلدرچین پس از داشتن تاریخچه و علائم باید تشخیص قطعی بیماری توسط آزمایشگاه اعلام شود البته گفتن این نکته حائز اهمیت است که نباید این بیماری با لكوز اشتباه شود که البته می توان از آزمایشات AGID, VN , IFT استفاده کرد.
درمان و پیشگیری بیماری :
برای پیشگیری از بروز بیماری مارک بلدرچین راه های متعددی وجود دارد که باز هم همانند تمام بیماری های دیگر رعایت نکات و اصول بهداشت راحت ترین و اساسی ترین راه پیشگیری است که عمومیت دارد و هیچگونه استثنایی ندارد ولی راه های تخصصی تر دیگری ویژه این بیماری وجود دارد مثل واکسیناسیون عليه مارک و سایر بیماریها؛ حفظ رطوبت نرمال ، تهویه نرمال ، مناسب و با برنامه رعایت تراکم ذکر شده جهت بلدرچین ها و اصول بهداشتی در نوک چینی ؛ همچنین سالنی که قبلا مارک وارد آن شده باید برای ورود گله جدید به خوبی ضد عفونی شود.
به جهت درمان گله بیمار تنها این نکته را می توان یادآور شد که بیماری ویروسی بوده و درمان خاصی را برای آن نمی توان پیشنهاد کرد به جز اینکه همان مواردی را که به دلیل عدم تکرار در مورد برونشیت ذکر شد جهت تقویت پرنده ها و مقاومت در برابر سایر بیماری های قابل درمان رعایت کرد تا دوره کمون بیماری عبور نماید و تمام شود.
نظرات کاربران
2:27:55 AM