جوجه ها در سنین و مراحل مختلف رشد خود، انواع دان با کیفیت های متفاوت را مصرف می کنند. مرغ خانگی نیز همچون دیگر حیوانات در سنین اولیه از غذاهای با کیفیت و قابل هضم استفاده می کند و بموازات افزایش سن آنها، میزان پروتئین جیره کاهش می یابد. بطور کلی جوجه های جوان و گله های مولد در مقایسه با پرندگان مسن و بالغ، احتیاج به مقدار بیشتر پروتئین، ویتامین و مواد معدنی دارند.در پست قبلی در مورد دوره بندی جیره مرغ و خروس لاری نکاتی را ذکر کردیم  در ادامه اصول عمومی تغذیه در پرورش مرغ و خروس لاری بررسی می شود .

اصول عمومی تغذیه

جوجه یک­روزه به جیره با کیفیت حاوی ۱۸ تا ۲۰ درصد پروتئین (و گاه بیشتر) نیاز دارد ولی در هفته های بعد مقدار آن کاهش یافته و در سن ۲ تا ۵ ماهگی به ۱۶ تا ۱۸ درصد می رسد. مرغ های بالغ تر حتی جیره حاوی ۱۴ تا ۱۶ درصد را بدون اشکال مصرف می کنند زیرا بر خلاف جوجه های جوان رشدشان کامل شده و نیاز نگهداری آنها متضمن مصرف پروتئین کمتری است. پرورش مرغ و خروس جنگی در صورت استفاده از دان مرغی تجاری گران است و حدود ۷۰ درصد هزینه تولید آنها را تشکیل می دهد. برای کاهش هزینه آنها می توان از خوراک های بومی و خانگی نیز استفاده کرد.

با پایش میزان گوشت و چربی بدن پرندگان می توان میزان کربوهیدرات و پروتئین جیره آنها را تنظیم کرد. اگر پرنده سینه باریکی دارد، پروتئین بیشتری به صورت حبوبات (نخود، لوبیا و …) و گوشت در جیره آنها استفاده می­شود. مصرف زیاد کربوهیدرات ها به صورت چربی در بدن ذخیره می شود. در این موارد باید یولاف بیشتر و ذرت و گندم کمتری استفاده کرد. در جدول زیر، ترکیبات مختلف دان دستی برای بدست آوردن درصد پروتئین متفاوت در جیره نهایی ارائه شده است. امروزه می توان با در دست داشتن ارزش غذایی تک تک مواد خوراکی موجود در هر منطقه، جیره غذایی دقیقی با استفاده از نرم افزارهای جیره نویسی تنظیم کرد.

برای محاسبه درصد پروتئین مخلوط نهایی طبق فرمول زیر، ابتدا مقدار هریک از مواد خوراکی در درصد پروتئین آن ضرب شده و سپس حاصل جمع بدست آمده بر مقدار کل ترکیب نهایی تقسیم می شود.

… + (مقدار درصد پروتئین ماده خوراکی ۲) + (مقدار * درصد پروتئین ماده خوراکی 1 )

برای مثال مقدار دقیق پروتئین خام جیره غذایی با فرمول ۱۶ درصد (به ترتیب ۱، ۲، ۳، ۱ و ۱ کیلوگرم ذرت، گندم، یولاف، نخود و گوشت) در جدول بالا به شرح محاسبات زیر برابر 88/15 درصد است.

با تغییر مقدار هر یک از مواد می توان درصد پروتئین را دقیق تر تنظیم کرد. برای مثال اگر به جای 1 کیلوگرم نخود، از 12/1 کیلوگرم استفاده شود، پروتئین خام مخلوط بدست آمده دقيقاً برابر ۱۶ درصد خواهد شد.

                  نسبت مخلوط کردن مواد خوراکی برای تامین سطح پروتئین خاص در جیره

ملاحظه می شود که جیره غذایی خروس ها با تنظیم پروتئین خام جیره تنظیم می شود. با این وجود در اغلب موارد، دان دستی و دان تجاری در هر کیلوگرم خود حدود ۲۹۰۰ کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم دارند. هر چه سطح انرژی جیره کمتر باشد، نشانه مصرف مواد پرالیاف بیشتر در آن است. جوجه ها در هر روز حدود ۲۰ تا ۴۰ و مرغ ها ۲۰۰ تا ۳۲۰ کیلوکالری انرژی نیاز دارند.

مرغ و خروس­های بومی و از جمله خروس جنگی که در طبیعت زندگی می کنند قادر به تحمل غذاهای با کیفیت کمتر هستند. بهتر است پرورش دهندگان در ماه اول رشد جوجه ها از جیره آغازین حاوی ۲۰ درصد پروتئین به جوجه ها و مادران آنها بدهند تا شروع مناسبی داشته باشند. در حدود یک ماهگی پر جوجه ها به طور کامل رشد کرده و از آنها در برابر هوای سرد شبانه محافظت می­کند.

دان تجاری که توسط کارخانجات دان سازی تولید می شود از نظر مواد مغذی مختلف متوازن است و مقادیر کافی اسیدهای آمینه برای رشد جوجه ها در آن وجود دارد. برای رعایت اصول عمومی تغذیه در پرورش مرغ و خروس لاری این نکته را باید مد نظر قزار داد که در صورتی که جوجه ها صرفاً به مصرف مواد غذایی از مرتع بپردازند، نیاز اسیدهای آمینه آنها تأمین نمی شود. مرغ مادر نیز از جیره غذایی قوی مصرف می­کند تا به سرعت خود را بازیابی کرده و وقتی جوجه ها به سن حدود یک ماهگی می رسند دوباره به تخم بیایند. در صورت مدیریت مناسب آنها ممکن است تعداد دفعات جوجه کشی مرغ­ها در هر سال افزایش یابد.

وقتی جوجه ها بزرگ شدند به گردش در مرتع می پردازند. بهتر است نیمی از نیاز روزانه جوجه ها، دان پیش ساخته باشد و باقیمانده نیاز خود را از طریق مصرف حشرات، دانه­ها، کرم­ها و دیگر موادغذایی طبیعی موجود در مرتع و مزرعه بدست آورند. پرورش دهندگان باید در مزرعه خود عملیات کشت انواع دانه ها و گیاهان غذایی از قبیل ذرت، سورگوم، گندم و سبزیجات و امثال آن را بکار برند تا جوجه ها در طول روز از آنها بصورت آزاد مصرف کنند.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی