سیستم تولید مثل شترمرغ نر شامل یک جفت بیضه در حفره شکمی و دو طرف ستون فقرات، مجاری دفران و قضیب می باشد. در طیور بر خلاف پستانداران، بیضه ها از بدن خارج نمی شوند و تا پایان عمر در داخل بدن باقی می مانند. در سطح خارجی آنها رگ های خونی زیادی و در داخل آنها لوله های اسپرم ساز که سلول های جدید را تولید می کند قرار دارد. در مقاله قبلی درمورد بیماری های دستگاه تناسلی شتر مرغ پرداخته شد. در ادامه آشنایی با سیستم تولید مثل شترمرغ ماده و نر و سیستم اسکلتی آن ها بررسی میگردد.

دستگاه تولید مثل شترمرغ

١- دستگاه تولید مثل شترمرغ نر

در طی فصل تولید مثل، اندازه بیضه های شترمرغ نر ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابر افزایش می یابد. در پرندگان نابالغ، رنگ بیضه ها زرد روشن بوده و در نرهای بالغ به رنگ خرمائی روشن (قهوه ای مایل به خاکستری) در می آید.

هر بیضه به اندازه 4×1×1 سانتیمتر می باشد که در طی دوران جفت گیری به ابعاد 5×6×12 سانتیمتر و وزن ۱۱۵ گرم می رسد.

مجراهای دفران لوله های پر پیچ و خمی هستند که از بیضه ها شروع و به کلوآک ختم می گردند. عضو دخول یا آمیزشی در شترمرغ قضيب نامیده می شود. قضیب شترمرغ نر بالغ به طور نامنظم دارای سطح مقطع گرد می­باشد و وقتی که سست و شل می باشد طول آن ۲۰ سانتیمتر بوده و در یک کیسه گشاد کف مجرای مقعد خوابیده است.

قضیب در حالت نعوذ از کلواک به صورت یک منحنی خارج می شود. در این حالت طول آن ۴۰ سانتیمتر و به رنگ قرمز روشن می باشد. اگر چه قضيب شترمرغ در ظاهر شبیه الت تناسلی پستانداران می باشد ولی همانند آنها نبوده و عملکردش با آنها متفاوت می باشد. در قضیب شترمرغ بر خلاف پستانداران مجرای ادرار وجود ندارد و در سیستم های ادراری هیچ نقشی ندارد. در جوجه ها یا شترمرغ های جوان تر، قضیب دارای سطح مقطع گرد بوده و یک شیار برجسته و مشخص و قابل نعوذ در سطح پشتی خود دارد.

وقتی که قضیب به حالت نعوذ در می آید و با لنف پر می شود این شیار به صورت یک لوله در می آید و عمل انتقال منی یا اسپرم به کلواک شترمرغ ماده را انجام می دهد.

۲- دستگاه تولید مثل شترمرغ ماده

سیستم تولید مثل شترمرغ ماده همانند سایر پرندگان از دو قسمت مجزای از هم تشکیل شده است. این دو قسمت عبارتند از تخمدان و مجرای تخم یا اوداکت. هر کدام از این دو عضو وظیفه تولید قسمتی از تخم را بر عهده دارند

1. تخمدان:
وظیفه تخمدان در طیور ساختن تخمک ماده و زرده است. بیشتر پرندگان از جمله شترمرغ فقط دارای یک تخمدان فعال هستند که در طرف چپ بدن قرار گرفته و تخمدان سمت راست فعالیت ندارد.
تخمدان شبیه یک خوشه انگور بوده و در حفره شکمی و نزدیک کلیه ها قرار دارد. در سیستم تولید مثل شترمرغ ماده روی تخمدان فولیکول ها قرار دارند که تعداد آنها در مرغ حدود ۳۰۰۰ عدد باشد، ولی در طول عمر شترمرغ همه آنها تبدیل به تخم مرغ نمی شوند.

2.اویدوکت یا مجرای تخم:
مجرای طویلی است که زرده از آن عبور می کند و بقیه پروتئین های سفید از آنجا ترشح می شود. قسمت های مختلف مجرای تخم یا اویدو کت شامل اجزای زیر می شود:

1- 2- شیپور:
قسمت ابتدائی مجرای تخم را شیپور می گویند. زرده آزاد شده از تخمدان وارد شیپور می شود و در صورت وجود اسپرم، عمل لقاح بین اسپرم و تخمک انجام می شود.

۲ – ۲ – ماگنوم:
محلی از مجرای تخم می باشد که از آن آلبومین یا سفیده ترشح می شود. سفید رقیق و سفیده غلیظ و شالاز از اجزای مختلف سفیده هستند که در این قسمت ساخته می شوند.

3- 2- استیموس یا تنگه:
تخم در حال تشکیل به طرف تنگه رانده می شود و غشاهای داخلی و خارجی تخم در این محل شکل می گیرند و شکل نهائی تخم در این منطقه به وجود می آید.

4- 2- رحم:
محل غدد پوسته ساز است. در این قسمت از مجرای تخم پوسته اهکی تخم شکل می گیرد. مواد غذائی و استخوان های خاصی از بدن دو منشاء تأمین کلسم برای پوسته تخم هستند.

5- 2- مهبل یا واژن:
مهبل از بخش های انتهایی اویداکت است که نقشی در تولید تخم ندارد. در این ناحیه کوتیکول روی پوسته ترشح می شود که تمام منافذ پوسته را پر می کند. کوتیکول یک لایه حفاظتی بوده و نقش آن جلوگیری از نفوذ میکروب هاست، که ممکن است از راه منافذ موجود در روی پوسته تخم وارد تخم شده موجب فساد آن شوند. کوتیکول به صورت یک لایه نازک بر روی پوسته اهکی تخم قرار می گیرد. واژن نقش مهمی در انتقال و ذخیره اسپرماتوزوئید پس از جفت گیری دارد.

سیستم اسکلتی

استخوان ها وظیفه نگهداری و شکل دادن به بدن را به عهده داشته و عضلات به آنها وصل شده و به بدن اجازه حرکت می دهند.
بیش از ۲۰ درصد وزن خشک استخوان را سلول ها و مواد آلی و باقیمانده را کانی ها (بیشتر نمک های کلسیم و فسفر) تشکیل می دهد. بیشتر قسمت های استخوان بندی شترمرغ سانان شبیه سایر پرندگان است. البته پرندگانی که توانایی پرواز ندارند، فاقد استخوان زورقی جناغ سینه هستند.

استخوان زورقی جناغ سینه در پرندگانی که توانایی پرواز دارند به ماهیچه های قوی بال چسبیده است ولی استخوان صاف جناغ سینه شترمرغ به یک توده شبیه شده است که نام خانواده شترمرغ ها یعنی سینه پهنان یا رتیت به این دلیل بر آنها نهاده شده است. استخوان جناغ سینه در شترمرغ مانند بشقاب سوپ از پشت مقعر و از جلو محدب شکل است.

یکی از خصوصیات سیستم استخوان طيور این است که بیشتر استخوان های آنها توخالی بوده و با شش ها در ارتباط می باشد و هوا در داخل این استخوان ها حرکت می کند. استخوان ران در شترمرغ تنها استخوان بلند و توخالی این پرندگان است شتر مرغی که ترسیده باشد، سراسیمه و با سرعت میدود و خود را به موانع کوتاه و غير قابل رؤیت می زند.

این امر زمینه ساز صدماتی مخصوص استخوان های شکسته شده به کندی بهبود می یابند و پرندگان مد به زمین گیر شدن هستند. این گونه آسیب دیدگی ها از شایعترین علل تلفات در میان شترمرغ های بالغ می باشد. شترمرغ دو انگشت در پا دارد در حالی که در دیگر پرندگان خانواده شترمرغ سه انگشت دارند. (به استثناء کیوی که چهار انگشت دارد) انگشت شماره یک و دو شترمرغ تحلیل رفته است. وزن پرنده بر روی انگشت بزرگ است و فقط یک ناخن در انگشت شماره سه دیده می شود.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی

      این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت

[av_button label=’محصولات مجموعه پرورش ماکیان نیازی‘ link=’page,1115′ link_target=’_blank’ size=’large’ position=’center’ label_display=” icon_select=’yes’ icon=’ue854′ font=’entypo-fontello’ color=’theme-color’ custom_bg=’#444444′ custom_font=’#ffffff’ av_uid=’av-4jddcd’ admin_preview_bg=”]