یکی از خصوصیات خوب مرغ های بومی سازگاری با شرایط نامناسب محیطی و مقاوم بودن آنها است. اما باید توجه داشت که پرورش نیمچه و یا مرغ بومی با تراکم بالا در واحد سطح (واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی) به دلیل کامل شدن رشد پرها و تکمیل پوشش بدنی، باعث می شود پرنده نسبت به گرما حساس شود. افزایش ناگهانی دما و حتی نوسانات دمایی در طول شب و روز باعث ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی گسترده ای در بدن می شود که منجر به بروز استرس گرمایی در پرنده می شود. در مقالات گذشته در مورد استرس گرمایی در بوقلمون نکاتی را ذکرکردیم درادامه به تغذیه مرغ بومی یا تغذیه مرغ محلی بریا مقابله با استرس گرمایی نکاتی را ذکر می کنیم .
راه کارهای تغذیه ای برای کاهش اثرات استرس گرمایی
استرس ناشی از گرما همانند یک شوک هیپوفیز مغز را متأثر و باعث آزاد شدن هورمون آدرنو کورتیکو تروپین (ACTHI)شده که این هورمون بر روی بخش قشری غده فوق کلیوی اثر گذاشته و باعث افزایش ترشح هورمون های کاته کولامینی در خون شده که این هورمون ها با تأثیر بر روی اندام های مختلف بدن باعث تخلیه ذخایر بدنی پرنده که باعث کاهش وزن و افت تولید تخم مرغ، کاهش باروری مرغها و همچنین باعث کاهش مقاومت پرنده و در نتیجه در برابر عوامل بیماری زا ضعیف میگردند.
برای مقابله و کاهش اثرات نامطلوب استرس گرمایی، علاوه بر راهکارهای پرورشی نظیر کاهش تراکم مرغها در واحد سطح، افزایش تهویه و فعال نمودن خنک کننده ها، می توان با راه کارهای تغذیه ای اثرات نامطلوب آن را به حداقل رسانید.
مهمترین راه کارهای تغذیه ای برای کاهش استرس گرمایی در پرورش نیمچه ها و مرغ های بومی به موارد زیر می توان اشاره نمود
- مرغ فاقد غدد عرقی است و مهمترین راه دفع حرارت عمل له له زدن است که همین عمل له له زدن باعث میشود که مرغ فرصت و تمایل کمتری به مصرف خوراک نشانمیدهد. لذا اولین راهکار تشویق پرنده به مصرف خوراکی در ساعات خنک روز (صبح و عصر) است زیرا در این ساعات از روز، پرنده له له نزده و فرصت بیشتری برای مصرف خوراک دارد از طرفی بیشترین نیاز غذایی بخصوص در مرغ های تخم گذار در هنگام صبح (تأمین انرژی و پروتئین مورد نیاز برای تشکیل تخم مرغ روز بعد) و عصر (تأمین کلسیم لازم برای تشکیل پوسته تخم مرغ) از اهمیت زیادی برخوردار است.
- افزایش چربی جیره به عنوان جایگزینی بخشی از منابع کربوهیدراتی نظیر ذرت، گندم و یا جو یکی از راهکارهای مهم تغذیه ای در هنگام استرس گرمایی محسوب می گردد. هنگام هضم و جذب منابع کربوهیدراتی گرمای زیادی در بدن حاصل میشود که اثر استرس گرمایی را تشدید می کند در حالی که روغن های گیاهی در هنگام هضم و جذب گرمای کمتری در بدن تولید می گردد. علاوه بر این استفاده از روغن های گیاهی خوش خوراکی جیره را در تغذیه مرغ محلی بهبود می بخشد.
- کاهش فیبر جیره یکی دیگر از راهکارهای موثر برای کاهش حرارت تولیدی بدن می باشد. لذا استفاده از منابع خوراکی با فیبر بالا نظير سبوس و یا کلزا در هنگام استرس گرمایی بهتر است محدود شود.
- در هنگام کاهش مصرف خوراکی برای اطمینان از تامین اسیدهای آمینه مورد نیاز پرنده، به جای افزایش سطح پروتئین جیره، بهتر است که میزان استفاده از اسیدهای آمینه نظير متیونین و لیزین جیره را افزایش داد.
- تغيير جيره توصیه میشود که به تدریج و قبل از بروز استرس گرمایی صورت گیرد. تغییر ناگهانی جیره در موقع استرس گرمایی، می تواند اثرات استرس را تشدید کند. در صورت ورود ناگهانی موج گرما، بجای تغیر جیره بهتر است، در ساعات اوج گرما میزان شدت نور سالن کاسته شده و برخلاف تصور در این ساعات از تشویق پرنده بهمصرف خوراک اجتناب کرد و آب خنک بیشتری در دسترس پرنده ها قرار داد کههمین امر در آرامش گله و کاهش ترشح هورمونهای کاته کولامینی (تشدید کننده اثرات استرس) توسط غده فوق کلیوی مؤثر است.
در نقطه مقابل استرس گرمایی، اثر سرما بر پرندگان در فصول سرد سال را داریم. مرغ های بومی به دلیل پوشش کامل پر، مقاومت خوبی نسبت به سرما دارند اما کاهش دمای سالن باعث کاهش میزان بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی پرنده شده و همچنین میزان جذب بعضی از ویتامین ها نظير E ,A و C کاهش می یابد. لذا در هنگام کاهش دما افزودن مکمل های ویتامینی در تغذیه مرغ محلی می تواند مفید واقع گردد.
این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی
تشکر بابت مطلب کارآمدتون.خدا خیر بده به کار و کسبت
تشکر بابت مطالب مفید جناب نیازی
عالی
تشکر.مطلب مفیدی بود برای کنترل گرما در مرغداری
مطلب خوبی بود