متابولیسم یا سوخت و ساز را می توان تحت عنوان روند فیزیکی یا شیمیایی که برای ادامه ی حیات بدن ضروری است تعریف کرد. مواد اورژانسی متابولیک معمولاً مربوط به اختلالات سوخت و ساز بدن است که عمدتاً شامل عدم اکسیژن رسانی کافی به یک بافت، میزان آب موجود در بدن، تغییرات میزان املاح (الکترولیت­های) خون می باشد (الکترولیت­ها یا املاح خون شامل مواد معدنی و نمک­هایی نظیر سدیم، کلراید، پتاسیم و کلسیم است). در ادامه به بررسی عارضه خستگی بعد از فعالیت در اسب می پردازیم.

موارد اورژانسی متابولیکی

سوخت و ساز بدن به دو دسته تقسیم می شود: هوازی و بی هوازی. در شرایط هوازی، سلول های بدن منابع انرژی مورد نیاز خود نظیر گلوکز را در حضور اکسیژن مورد استفاده قرار می­دهند. در شرایط بی هوازی خبری از حضور اکسیژن نیست. شرایط بی هوازی در بسیاری از بافت ها در زمان بیماری هایی که به هر دلیل جریان خون دچار کمبود اکسیژن شده اند، اتفاق می افتد. اگر فعالیت با شدت زیاد و بیشتر از مقدار بی­هوازی باشد، اکسیژن مورد نیاز با افزودن میزان جریان خون به بافت هدف تامین می شود.

چرا ارائه ی خون و نیاز بافت به آن حائز اهمیت است؟

اولاً سوخت و ساز بی­هوازی به میزان هوازی انرژی زا نیست. برای هر مولکول از منابع مصرفی انرژی (گلوکز)، انرژی کمتری تأمین می شود. ثانياً زمانی که بافتی تحت شرایط بی هوازی فعالیت می کند اسیدهایی نظیر لاکتیک در بافت تولید و تجمع می یابند. این شرایط برای سلامت و کارایی کلی حیوان مطلوب نیست.

خستگی بعد از فعالیت

قدرت و قابلیت فعالیت و پاسخ های سوخت و ساز بدن به آن فعالیت ها در اسب­های مختلف متفاوت است و می تواند به علل مختلف، بسیار متفاوت باشد. ژنتیک و استعداد برای قهرمانی، میزان تمرین، شرایط تمرین، وجود مشکلات جسمی و شرایط محیطی نظیر دما و رطوبت تنها نمونه هایی از عوامل تأثیرگذار در نتیجه ی تمرین و فعالیت هستند. همانطور که همه ی ورزشکاران می دانند، با یک جلسه تمرین در هفته نمی توان در مسابقات ماراتن شرکت کرده و موفق شد، چنین شرایطی در اسب نیز حاکم است.

اغلب مشکلات ناشی از ورزش با محدود کردن تنش­های عملکردی، قابل پیشگیری می باشند. اگر برای شرکت در یک مسابقه ی استقامت برنامه ریزی کرده اید، مطمئن شوید که هر دوی شما، یعنی شما و اسبتان برای این کار کاملاً آماده اید. محدودیت و توانایی­های خود را شناسایی کنید و از تحت فشار قرار دادن خود برای حصول نتیجه­ی بهتر امتناع کنید.

در طول آماده سازی برای چنین رویدادهایی، کنترل شرایط سلامت اسب وظیفه­ی شماست. از تجربیات با ارزش دیگران استفاده کنید. علائم خطر در اسب را شناسایی کرده و رفته رفته توانایی های اسب خود را افزایش دهید. علائم خستگی بعد از تمرین معمولاً بعد از یک دوره تمرین طولانی بروز می کند. علائم شامل موارد زیر است:

• افزایش دمای بدن، ضربان قلب و تعداد تنفس
• کم آبی بدن، على رغم عدم تشنگی
• افزایش مدت زمان پر شدن مجدد مویرگ­ها در لثه (CRT)
• ضربان غیر منظم قلب
• کاهش صدای روده­ها، مقعد تورفته و کولیک
• درد و گرفتگی عضله و بی حالی و نداشتن اشتها به غذا
• لگد زدن.

همه ی مسابقات و رخدادهای ورزشی از جمله استقامت، به دقت زیر نظر کمیته­ی دامپزشکی هستند تا از این نکته اطمینان خاطر حاصل کنند که اسب­ها بیش از حد توان خود تحت فشار نیستند.

زمان استراحت اجباری برای این است که: ۱- اسب استراحت کند. ۲- علائم حیاتی به دقت کنترل شوند. تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس و دمای بدن اندازه گیری و کنترل می شوند تا مشاهده شود که آیا در طول زمان استراحت کاهش می یابند یا نه. معمولاً تعداد ضربان قلب باید کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه و تعداد تنفس می بایست کمتر از ۴۰ بار در دقیقه، بعد از ۲۰ الی ۳۰ دقیقه استراحت باشد.

اگر تعداد ضربان و تنفس در طول مدت زمان استراحت کاهش نیابد و یا دمای بدن از 5/40 درجه کاهش نیافت، اسب باید مدت زمان بیشتری استراحت کند و یا این که از جریان مسابقه کنار گذاشته شود، چرا که تمامی این علائم نشانه های بروز مشکلات جدی تر می باشند. سوارکار خود نیز باید از ادامه ی فعالیت اسب ممانعت به عمل آورد. در طول زمان استراحت، دامپزشکان، وجود سایر علائم از قبیل لنگش و خون شاشی را بررسی می کنند.

اگر اسب علائم حیاتی قوای بدنی یا سایر مشکلات عضلانی- اسکلتی را از خود نشان دهد مداخله­ی دامپزشک غیر قابل اجتناب است. کم آبی بدن اسب باید سریعاً جبران شود و حتی در صورت نیاز، سرم تراپی و جایگزینی الکترولیت های خون نیز انجام پذیرد. در صورت امکان از حضور شخص دیگر برای کمک به شما و مراقبت بیشتر از اسب بهره بگیرید. ادامه ی فعالیت بدنی برای اسب ­هایی که دچار مشکلات سوخت و ساز می باشند، نتایج بسیار نامطلوبی را برای اسب به ارمغان خواهد آورد. اگر امکان استفاده از دارو و دامپزشکی وجود نداشت، می بایست حداقل به اسب اجازهی استراحت داده شود. خوردن مقدار زیاد آب توسط اسبی که دمای بدنش بالا رفته کاری به صلاح نیست، ولی خوراندن مقدار کمی آب حاوی الکترولیت و یا خمیرهای الکترولیت بسیار مفید می باشد. قرار دادن اسب داخل یک استخر و یا پاشیدن آب سرد روی تمامی قسمت­های مختلف بدن موجب کاهش سریع دمای بدن، کاهش تعداد تنفس و حتی کاهش ضربان قلب می گردد.

موارد اورژانسی متابولیکی از این دست را می توان به عنوان یک سندرم تلقی کرد که اغلب شامل موارد ذیل می باشد:

• کم آبی شدید بدن
• تنفس شکمی
• و افزایش دمای بدن.

این تجربه است که کمک می کند در هر تجارتی موفق شوید، ما بدون هیچ چشم داشتی تجربه خود را در اختیار شما خواهیم گذاشت
گروه تولیدی پژوهشی نیازی