خصوصیات و روشهای تهویه استاندارد سالن پرورش کبک

در مقالات گذشته خصوصیات تهویه سالن پرورش بوقلمون را بررسی کردیم در ادامه به بررسی تهویه سالن پرورش کبک ، انواع سالن ها و تهویه آن ها با توجه به اقلم منطقه پردازیم .

تهویه:

تهویه عبارت است از خارج کردن گرد و غبار و گازهای سمی و آلوده از سالن و جایگزین کردن آنها با هوای پاک و مورد نیاز، حرکت هوا در تمام سالن باید بطور یکنواخت در جریان باشد و جریان هوا به یک سمت باشد. هر سیستم تهویه از دو قسمت هواده و هواکش تشکیل می شود این دو قسمت باید طوری تنظیم شوند که در زمان استفاده از یکدیگر را خنثی نکنند.

حداقل تهویه:

عبارت است از مقدار هوای مورد نیاز که در هر ساعت اکسیژن کافی برای پرنده را فراهم می کند و در ضمن کیفیت هوا را نیز حفظ می کند.

حداکثر تهویه:

مقدار هوای مورد نیازی که در هر ساعت علاوه بر رساندن اکسیژن کافی گرمای متابولیک پرندگان را نیز در تابستان از سالن حذف کند بطوری که دما در داخل جایگاه در حد مناسب و استاندارد حفظ شود.

ظرفیت هواکشها بر اساس حداکثر وزن و حداکثر تهویه محاسبه می شود. لذا به ازای هر کیلوگرم وزن زنده باید ۷-۵ متر مکعب هوا در نظر گرفته شود.

میزان سرعت هوا عامل بعدی است که باید در امر تهویه رعایت شود. بهترین میزان سرعت هوا جهت تهویه 4/0 – 2/0متر بر ثانیه می باشد. برای تعیین سرعت هوا از دستگاه سرعت سنج استفاده می کنند و استفاده از فرمول کمی و تست گیری می باشد. فرمول مربوطه V=d:t می باشد که V مخفف velocity یعنی سرعت هوایی که توسط هواکشها ایجاد می شود و d نماد مسافت یا فاصله ای که هوا طی می کند و tنمای زمان که حجم هوای مورد نظر ظرف یک ساعت جابجا می شود. هرچه طول سالن بیشتر باشد و مقطع آن کم باشد سرعت هوا بیشتر می شود.

علت مشکل آفرینی سرعت هوای زیاد:

اثر سرعت هوا در کاهش دما: هرچه سرعت هوا افزایش یابد کاهش دما نیز بیشتر خواهد شد. لذا در مناطق سرد اجرای تهویه طولی منجر به افزایش مصرف سوخت میشود.

ایجاد اشکال در تنفس: اگر سرعت هوا از حد مجاز بگذرد دستگاه تنفسی با سختی هوا را دریافت می کند و هر چه این سرعت بیشتر شود بعلت جثه نحیف و تعداد تنفس زیادکبک و کلا طیور دریافت اکسیژن از هوا که با سرعت از کنار صورت و بینی میگذرد سنگین تر و سخت تر و مشکلتر خواهد بود.

ایجاد بیماری: سرعت بالای هوا باعث عفونت در سینوسهای طیور می شود.

سیستم های تهویه سالن های پرورش کبک:

بر حسب کارکرد، کلاً سیستم تهویه به چهار گروه تقسیم می شود؛

١- تهویه طبیعی: این نوع تهویه از نیروهایی طبیعی مانند: صعود هوای گرم و جایگزین شدن آن با هوای سرد و هم چنین جریان طبیعی هوا یا باد استفاده می شود. به منظور این نوع تهویه معمولاً از دریچه های سقفی یا پنجره استفاده می کنند. چگونگی تهویه بستگی به جهت قرار گرفتن سالن و پنجره و جهت باد دارد. پنجره های جنوبی سالن را نزدیک کف معمولاً یک متری و پنجره های شمالی را نزدیک سقف و معمولاً نیم متری می سازند و بهتر است نسبت سطح ورودی هوا به خروجی هوا کمتر از ۲ به ۱ باشد . این نوع روش تهویه برای پرورش صنعتی طیور کارآمد و مناسب نیست.

۲- تهویه مصنوعی با فشار منفی: در این نوع تهویه خروج هوا از راه هواکش ها صورت می گیرد که با این نوع تهویه فشار هوای داخل کاهش پیدا می کند و در اثر این کاهشفشار هوای تازه به درون سالن میکده می شود. در این نوع تهویه نباید منافذ دیگری در سالن وجود داشته باشد و باید راههای ورودی هوا طوری تعبیه شوند که هیچ گاه مانعی در مسیر ورود هوا وجود نداشته باشد. مزیت این سیستم این می باشد که هوای آلوده براحتی از سالن خارج می شود و عیب این سیستم این می باشد که چون هواکشها بطور مستقیم با هوای سالن در ارتباطند امکان کثیف شدن و کاهش مدت زمان بهره وری وجود دارد.

٣- تهویه مصنوعی با فشار مثبت: در این نوع تهویه هوای تمیز بوسیله هواکش ها بطور مستقیم بداخل سالن هدایت می شود که یک فشار مثبت ایجاد می شود. مزیت این روش این می باشد که از ایجاد کوران در اثر منافذ احتمالی جلوگیری می شود و هوای آلوده بطور مستقیم با هواکش ها در تماس نیست و از طرف دیگر هوای ورودی قبل از ورود بر حسب نیاز می تواند گرم، سرد و … شود، اما عیب این روش این می باشد که در اثر فشار زیاد، هوای سالن می تواند به محوطه های مجاور، منافذ و مصالح ساختمانی نفوذ کند و باعث رطوبت و تخریب شود که در روش قبلی این عیب وجود نداشت.

۴- تهویه مصنوعی با فشار مساوی: در تهویه با فشار مساوی هم ورود و هم خروج هوا بوسیله هواکشها صورت می گیرد.

روشهای تهویه سالن های پرورش کبک:

با توجه به شرایط اقلیمی و نوع سالن روشهای مختلفی برای تهویه وجود دارد:

تهویه عرضی: در این روش، هواکشها و هواده ها در دیوار طولی سالن نصب می شوند و به این ترتیب تهویه بصورت عرضی انجام می شود. این روش مناسب سالنهای با طول بیش از ۱۳-۷ متر می باشد زیرا اگر عرض سالن کمتر از ۷ متر باشد در سالن کوران ایجاد می شود و اگر بیش از ۱۳ متر طول سالن باشد امکان تهویه مناسب وجود ندارد. این نوع تهویه در سالنهای سوله ای، صاف و سقف قوسی بشرطی که قوس در عرض سالن باشد بسیار مناسب است. البته امروزه ثابت شده این نوع تهویه در هر سالنی قابل اجرا می باشد چه از نظر طول و چه از نظر ظرفیت.

برای اجرای این نوع سیستم لازم است کانالی با ارتفاع حداقل 7/1 متر به دیوار سالن پیوسته و دیوار دیگر آن با ارتفاع 60/1 خواهد بود بطوری که سقف این کانال شیب تندی به سمت خارج پیدا کند تا آب باران از دیوار سالن دور شود. به ازای هر ۱۰ متر طول این کانال یک دریچه جهت ورود هوا با ابعاد 5/3 متر در 9/0 متر در نظر میگیریم که در نزدیکی زمین و بفاصله ۳۰-۱۰ سانتی متری زمین قرار بگیرد. جهت تامین رطوبت و همچنین گرما می بایست انشعابات لازم در داخل کانال تعبیه شود. بهتر است این کانالها در قسمت جنوبی سالن ساخته شوند زیرا در زمستان از آفتاب بیشتری برخوردارند در نتیجه هوای ورودی گرمتر می شود و نیاز به سوخت کاهش پیدا می کند. سرعت هوا در این نوع تهویه کمتر از تهویه طولی می باشد و امکان کوران وجود ندارد. البته باید دقت شود که هواکشها و هواده ها روبروی هم نباشند. هوای الوده حداکثر عرض سالن را طی می کند نه طول سالن را در نتیجه آلودگی زودتر خارج می شود.

۲. تهویه طولی: در روش تهویه طولی دریچه های ورود هوا در انتهای یک طرف سالن در منتهی الیه دیوارهای طولی و هواکشها در انتهای دیگر سالن در منتهی الیه دیوارهای طولی یا عرضی قرار دارند. چنانچه طول سالن بیش از ۶۵ متر باشد می توان دریچه های ورود هوا را در دو انتهای سالن و هواکشها را در وسط سالن و یا برعکس نصب کرد.

٣. تهویه سقفی: در این نوع روش می توان دریچه های ورود یا خروج هوا را در سقف و دیوارها در نظر گرفت. در مناطق بسیار سرد یا بسیار گرم بسیار مناسب است. در منطقه های گرمسیر هواکشها را در سقف و در مناطق سرد سیر در دیوارها نصب می کنند.

۴. تهویه فن جت: این نوع کانال ها را می توان در ارتفاع ۳۰-۲۵ سانتی متری از سقف در مرکز سالن نصب کرد. قطری معادل ۱۰۰-۵۰ سانتی متر و سوراخ هایی در اطراف بدنه به قطر ۲۰-۵ سانتی متر دارند. انتهای این کانالها بسته و در ابتدای آن یک فن قوی هوا را بشدت به داخل کانال هدایت می کند. مزیت این روش این می باشد که هوا بطور یکنواخت در سالن پخش می شود.